Tè-blanc
Stachys recta
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Tè-de-mountagno, Tè-de-Ventour.
Nom en français : Epiaire droite.
Descripcioun :Lou tè-blanc vo de-mountagno es uno betounico coumuno que trachis dins li colo roucassouso e li tepiero seco. Se recounèis à si flour jauno tacado de poupro, bèn poulideto. Fai de mato flaco, soun port èi pulèu dre, èi peludo mai pas forço pamens. Coumpara emé la betounico-de-l'an qu'èi pulèu raro.
Usanço :Coume lou dis soun noum, èro emplega coume tè, valènt-à-dire coume uno bevèndo qu'a de goust e pas trop d'usanço medicalo. O. Madon raporto : "N'en fasié de tisano, ma maire, acò lou campavian. Soi disant qu'èro un pau ... purgatiéu" (op.cit. p. 85).
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Stachys
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Colo
- Basso mountagno
- Roucaio
Estànci : Termoumediterran à Subaupen
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Stachys recta L., 1767
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753